بانوان نامی دانشگاه
دکتر سیمین ناصری: زنان توانمند، با حضور فعال در محیط‌های اجتماعی و برنامه توسعه ملی کشور می‌توانند تأثیرگذار باشند
دفتر مشاور امور زنان و خانواده با همکاری روابط عمومی دانشگاه در سلسله گفت‌وگوهایی، بانوان موفق دانشگاه را به خوانندگان سایت معرفی می‌کند. مصاحبه دکتر سیمین ناصری معاون پژوهشی و استاد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه را در ادامه بخوانید.
او شخصیتی آرام، منطقی و بسیار منظم در محیط خانواده و در فضای دانشگاه دارد. هرروز صبح که وارد دانشکده بهداشت یا پژوهشکده محیط‌زیست میشود، در ابتدا به اتاق همه همکاران سر می‌زند و جویای احوال آنان میشود. در ارتباط با دانشجو نیز تلاش دارد که ارتباط فرهنگی خوبی را برقرار کند. تألیف و ترجمه 10 کتاب و چاپ بیش از 190 مقاله در نشریات معتبر بین‌المللی حاصل سالیان سال کارهای پژوهشی اوست.بزرگ‌ترین افتخارش این است که سال‌ها به‌عنوان عضو هیات علمی در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران مشغول بوده است. آرزویش برای دانشگاه علوم پزشکی تهران این است که همواره بتواند تأثیری بسیار مثبت در سلامت و بهداشت مردم ایران در همه مناطق کشور عزیزمان داشته باشد.
در ابتدا خودتان را بیشتر برای خوانندگان ما معرفی کنید؟
سیمین ناصری هستم. در دوم بهمن‌ماه سال 1330 در تهران متولد شدم.
از خانواده خود برای ما بفرمایید؟
خانواده ما در سایه پدری باصلابت و مهربان که به‌عنوان سرهنگ شهربانی در اداره آگاهی خدمت می‌کرد و مادری مدیر و مدبر که در وزارت بازرگانی فعالیت داشت، شکل گرفت. پدرم متولد تبریز بودند و از دوران کودکی در تهران بزرگ شدند و در فضای دبستان و دبیرستان نظامی حضور داشتند و مادر گران‌قدرم هم که در رشت به دنیا آمده بودند، ایشان هم از کودکی در تهران بزرگ شدند؛ بنابراین من تا حدی با هر دو زبان آذری و گیلکی آشنایی دارم. من دو خواهر و یک برادر دارم؛ خواهر بزرگ‌ترم دانش‌آموخته رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص بیهوشی است و سال‌ها در این حرفه خدمت کرده است. برادرم در رشته مهندسی برق تا درجه دکتری تحصیل‌کرده است و عمده خدمات خود را در بخش روابط بین‌الملل در وزارت امور خارجه انجام داده است و خواهر کوچک‌ترم هم در رشته زمین‌شناسی تحصیل‌کرده است و درزمینهٔ ترجمه فعالیت دارد.
من در سال 1351 در دوران تحصیلات کارشناسی با همسرم که هیئت‌علمی پلی‌تکنیک تهران (دانشگاه صنعتی امیرکبیر) بودند، آشنا شدم و ازدواج کردم؛ همسرم که دکتری مهندسی برق‌دارند در کنار حرفه تدریس در دانشگاه، در انجام پروژه‌های بزرگ صنعتی کشور نیز فعالیت و نقش بسیار مؤثری داشته‌اند. من دو فرزند پسردارم که هر دو در رشته مهندسی در دانشکده فنی دانشگاه تهران تحصیل‌کرده‌اند و دارای مدرک کارشناسی ارشد هستند و درزمینهٔ مهندسی عمران و برق مشغول کار هستند. دو عروس بسیار عزیز دارم که عروس اولم درزمینهٔ مهندسی فعالیت دارد و عروس دومم پزشک متخصص و مشغول طبابت است. حاصل رشد زندگی فرزندانم نیز دو نوه پسر دوست‌داشتنی است که شادی زندگی من و همسرم را افزایش داده است و همیشه خداوند بزرگ را شکر می‌کنیم.
از دوران کودکی، نوجوانی و تحصیلات خود بفرمایید؟
دوران کودکی من در سایه پدر و مادری بسیار مهربان و منظم در برنامه‌ریزی زندگی، در کمال آرامش و خوشی سپری شد. در دوران نوجوانی با هدایت و تشویق پدر و مادرم، کیفیت تحصیل و یادگیری مهم‌ترین علاقه مرا تشکیل می‌داد و در کنار فضای دبیرستان، خطاطی و خوشنویسی و همچنین نقاشی در برنامه زندگی من بود. در محله امیریه (خیابان فرهنگ) شهر تهران به دبیرستان رفتم (دبیرستان محمود زاده) و به دلیل علاقه وافری که داشتم، رشته ریاضی را برای دوره دوم دبیرستان انتخاب کردم و در خردادماه سال 1349 دیپلم دبیرستان را اخذ نمودم؛ بلافاصله و در همان سال با ورود به پلی‌تکنیک تهران (دانشگاه صنعتی امیرکبیر) در رشته مهندسی شیمی و پتروشیمی مشغول تحصیل شدم و دوره کارشناسی را در 7 ترم به پایان رساندم؛ سپس با شرکت در آزمون در سفارت فرانسه در تهران، موفق به گرفتن بورس تحصیلات تکمیلی از کشور فرانسه شده و همراه همسرم به فرانسه رفتم و وارد دانشکده پلی‌تکنیک شهر تولوز (Toulouse) فرانسه (ENSIGC) شدم. پس از اخذ مدرک کارشناسی ارشد و دکتری (PhD) در رشته مهندسی شیمی (فرایندها و تکنیک‌های مهندسی شیمی) در سال 1357 جهت خدمت به کشورم مراجعت کردم.
از ویژگی‌های شخصیتی خود برای ما بگویید؟
شاید منطقی‌تر باشد که پاسخ این سؤال را از همکاران دانشگاهی و اطرافیان من دریافت بفرمایید؛ بااین‌حال من شخصیتی آرام، منطقی و بسیار منظم دارم (چه در محیط خانواده و چه در فضای دانشگاه) و شاخصه‌هایی که همکاران عزیز من همواره روی آن تأکیددارند، خوش‌اخلاقی، سخت‌کوشی، وقت‌شناسی، دقت در برنامه‌ریزی، سعه‌صدر و رفتار مناسب بنده بوده است.
هرروز صبح که وارد دانشکده بهداشت یا پژوهشکده محیط‌زیست می‌شوم، در ابتدا سعی می‌کنم به اتاق همه همکاران سر بزنم و با سلام، حال همگی را بپرسم. ارتباط دوستانه با همه همکاران برای من بسیار مهم است. همچنین همیشه تلاش می‌کنم که با دانشجویان نیز ارتباط فرهنگی داشته باشم.
از مهم‌ترین فعالیت‌های اجرائی که بر عهده داشتید، بفرمایید؟
علاوه بر کار تدریس و پژوهش که از دیدگاه شخصی من مهم‌ترین بخش فعالیت‌هایم در این دانشگاه بوده است، سال‌هاست استاد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت هستم و ضمن همکاری در مدیریت گروه، معاون پژوهشی دانشکده و همچنین رئیس مرکز تحقیقات کیفیت آب پژوهشکده محیط‌زیست هستم. همچنین حدود 22 سال پیش در کنار رئیس دانشکده و تعداد محدودی از اساتید گروه مهندسی بهداشت محیط، انجمن علمی بهداشت محیط ایران را راه‌اندازی کردیم که من در چندین دوره دبیر انجمن بوده‌ام و در سال‌های اخیر نیز نایب‌رئیس آن انجمن هستم. شاید یکی از تأثیرگذارترین نقشی که بنده در انجمن داشته‌ام، شکل‌گیری و انتشار نشریه‌ای به زبان انگلیسی است (Journal of Environmental Health Science & Engineering (JEHSE)) که مسئولیت سردبیری این مجله رادارم که خوشبختانه یکی از موفق‌ترین نشریات دانشگاه علوم پزشکی تهران و همچنین در سطح ملی است که جوایز متعددی ازجمله؛ (جوایز جشنواره رازی، جشنواره ابن‌سینا و ...) را تاکنون اخذ کرده است.
البته عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران هستم و مسئولیت ریاست شاخه‌ای درزمینهٔ مرتبط با محیط‌زیست در این فرهنگستان به عهده این‌جانب است. همچنین چندین سال است که عضو فرهنگستان ملی زبان و ادبیات فارسی هستم و در بخش واژه‌گزینی مرتبط با محیط‌زیست در آن فرهنگستان نیز فعالیت دارم.
از میان سایر مسئولیت‌هایی که به عهده من بوده است، فقط به چند مورد کوتاه دیگر نیز اشاره می‌کنم؛ عضو شورای عالی و دبير پژوهشي «شبکه مراکز تحقیقات بهداشت محیط‌زیست كشور»، عضو هیئت تحریریه 5 نشريه بین‌المللی و 3 نشريه داخلي، عضو هیئت مؤسس پژوهشکده محیط‌زیست (IER)، عضو شوراي پژوهشي سازمان حفاظت محیط‌زیست، عضو شورای پژوهشی (کمیته محیط‌زیست) وزارت نیرو- شرکت مدیریت منابع آب، عضو كميته ملي راهبردي تغييرات آب و هوايي و سلامت و رئيس كارگروه تخصصي «کیفیت آب و بیماری‌های منتقله از آب»، نماینده انجمن‌های علمی ایران در کنفرانس آلودگی آب‌های بزرگ (رودخانه آمازون- برزیل)- و دریای سیاه.
همچنین تألیف و ترجمه 10 کتاب و چاپ بیش از 190 مقاله که در نشریات معتبر بین‌المللی منتشرشده‌اند حاصل سالیان سال کارهای پژوهشی‌ام است.
در خصوص کسب افتخارات و جوایز خود بفرمایید؟
از دیدگاه شخصی خودم بزرگ‌ترین افتخارم این است که سال‌ها به‌عنوان عضو هیئت‌علمی در دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران مشغول بوده‌ام؛ اما اولین افتخاری که در دوران نوجوانی نصیبم شد، دریافت جایزه ملی به‌عنوان نفر برتر در زبان انگلیسی در دوره دبیرستان (در سال 1347) بود؛ یادگیری زبان دوم از دوران کودکیم در حدود 6 سالگی شروع‌شده بود. من در طول عمرم تأکید زیادی بر روی تسلط به زبان‌های دیگری داشته‌ام و خدا رو شکر می‌کنم که به زبان‌های فرانسوی و ایتالیایی نیز تسلط دارم.
اخذ مدارک تحصیلی در مقاطع مختلف با درجه‌های عالی نیز در زمره افتخاراتی بودند که در دوران تحصیل کسب کردم. از بین جوایزی که در طول مدت فعالیت ام به دست آورده‌ام می‌توانم به مواردی ازجمله؛ جایزه ملی محیط‌زیست-1396، جایزه برترین پژوهشگر آب (در روز ملی آب)-1395، دریافت جایزه حکیم جرجانی در شانزدهمین جشنواره ابن‌سینا-1393، استاد برجسته و برگزیده دانشگاه در بخش آموزش- منتخب جشنواره ابن‌سینا-1380 و 1395، جایزه برترین نشریه علمی دانشگاه و در سطح ملی (در سال‌های 1385 و 1392) اشاره‌کنم.
رضایت دانشجویان، همکاران هیئت‌علمی و کارشناسان دانشکده را می‌توانم به‌عنوان اصلی‌ترین دستاوردی ذکر کنم که در این سال‌ها نصیب من شده است و برای شخص خودم از همه شاخص‌های دیگر مهم‌تر است. همچنین خوشحالم که هر وقت وارد دانشکده‌های بهداشت در استان‌های مختلف کشورمان می‌شوم، دانشجویان سابق خودم را به‌عنوان اعضای هیئت‌علمی و مدیران موفق در بهداشت محیط می‌بینم.
از چه زمانی وارد دانشگاه علوم پزشکی تهران شده‌اید؟
در مهرماه سال 1363 به‌عنوان استادیار وارد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران شدم، اما لازم است ذکر کنم که در سال 1357 پس از مراجعت از فرانسه، به‌عنوان استادیار در پلی‌تکنیک تهران (دانشگاه صنعتی امیرکبیر) مشغول به کار شدم که در سال 1359 با تعطیلی دانشگاه‌ها، خاتمه پیدا کرد. در فاصله 1359 تا 1363 نیز در معاونت پژوهشی وزارت صنایع به فعالیت‌های پژوهشی مشغول بوده‌ام. دلیل اینکه وارد فضای دانشکده بهداشت در رشته مهندسی بهداشت محیط شدم، این بود که در آن زمان گروه نیازمند هیئت‌علمی با تخصص ویژه مهندسی بود که بخش‌های آموزشی اصلی مرتبط با زمینه‌های مهندسی را با تأکید ویژه‌بر فرایندهای حذف آلاینده‌ها از محیط مدنظر داشت و من این مسئولیت را پذیرفتم؛ بنابراین درزمینهٔ های مرتبط با آب، فاضلاب و خاک تدریس و پژوهش داشته‌ام و البته سال‌هاست که فعالیت‌های علمی و پژوهشی خود را در مسیر کیفیت منابع آب و آب آشامیدنی و تأثیر آن بر سلامت مصرف‌کنندگان، آلاینده‌های متعدد مانند فاضلاب‌ها، شیرابه پسماندها و روش‌های منطقی حذف آن‌ها و همچنین ارزیابی خطر آلاینده‌های شیمیایی و میکربی بر سلامت انسان، مورد تأکید قرار داده‌ام.
برای دانشجویان نسل جوان و بانوانی که در عرصه اجتماع حضور دارند، چه پیامی دارید؟
نسل جوان دانشجو در مقاطع تحصیلی مختلف کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و همچنین دختران و بانوان گرانقدر، به‌عنوان تأثیرگذارترین عوامل در آینده‌نگاری و شکل‌گیری خانواده‌های سالم و شاد و همچنین توسعه کشور در زمینه‌های مختلف فناوری و علم، محسوب می‌شوند؛ بنابراین هر دانشجو لازم است بیشترین تلاش خود را در دوره تحصیلی خود داشته باشد تا بتواند با برنامه‌ریزی صحیح آینده درخشانی را برای خود به وجود آورد.
به‌عنوان یک عضو هیئت‌علمی چه وظیفه‌ای به عهده شماست؟
مهم‌ترین وظیفه یک استاد دانشگاه، کیفیت تدریس و جدیت در این امر است و اینکه همواره تلاش کند تا روزآمدترین اطلاعات علمی را در اختیار دانشجویان قرار دهد. مورد دوم توسعه فعالیت‌های گروهی و مشارکتی در پژوهش بر اساس یک برنامه صحیح است. ارتقای فرهنگ نحوه مشارکت در پژوهش ازجمله تأثیرگذارترین شاخص‌های هر جامعه است که در کشور ما باید بیشتر مدنظر قرار گیرد. همچنین هر عضو هیئت‌علمی باید بتواند مسیر علمی و ردپایی را که در طول چندین سال در فضای دانشگاه ایجاد کرده است، باتربیت و آموزش صحیح نیروهای جوان‌تر پایدار کند.
نقش زنان در اجتماع را چگونه ارزیابی می‌کنید و چه پیامی برای آنان دارید؟
در مورد حضور بانوان در عرصه اجتماع، تجربه همه کشورهای دنیا نشان داده است که زنان توانمند می‌توانند با انجام فعالیت‌های خود در محیط‌های متنوع اجتماعی، هم شرایط زندگی خانواده خود را بهبود ببخشند و هم در برنامه توسعه ملی تأثیر داشته باشند؛ معتقدم که زنان در کنار مسئولیت مدیریتی که در فضای داخل خانواده به عهده‌دارند، باید تلاش کنند که آن را در اولویت اول خود قرار دهند، اما حضورشان در فضای شغل و اجتماع نیز بسیار ارزشمند است. ما زنان پرشماری داریم که در انجام این دو مهم موفقیت خود را به اثبات رسانده‌اند. ازاین‌رو رعایت شأن و اعتبار بانوان و حمایت از آنان در فضاهای مختلف اجتماعی، دولتی و تصمیم‌سازی‌ها می‌تواند در ارتقاء هر کشور نقش بسیار مثبتی داشته باشد.
در سال‌های اخیر در فرهنگستان علوم به همراه دو نفر دیگر از اعضای محترم آن فرهنگستان کار گروهی را ایجاد کرده‌ایم که تلاش می‌کنیم درزمینهٔ نقش حضور بانوان در فضاهای علمی (دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها)، تولید فناوری و ایجاد شغل، اطلاعات کاملی را فراهم کنیم تا بتواند تأثیر مثبتی بر حضور بیشتر زنان توانمند در کشور داشته باشد.
پیام من به بانوان عزیز کشورمان این است که فعالیت‌های اجتماعی را باکیفیت هرچه برتر انجام دهند تا مسیر رشد کشورمان با سرعت بیشتری رخ دهد.
علت موفقیت خود را در چه می‌دانید؟
در درجه اول لطف خداوند بزرگ و سپس تربیت و هدایت تشویق‌های پدر و مادرم و همراهی همسرم و خانواده‌ام را، در کنار سخت‌کوشی، بسیار مؤثر می‌دانم و از آنان همواره قدردانم.
آرزوی شما برای دانشگاه علوم پزشکی تهران چیست؟
آرزوی من این است که دانشگاه علوم پزشکی تهران همواره بتواند تأثیری بسیار مثبت در سلامت و بهداشت مردم ایران در همه مناطق کشور عزیزمان داشته باشد و همچنین ازنظر تولید علم و تأثیرگذاری بر آموزش و پژوهش نسل جوان نیز بالاترین رتبه و سطح موفقیت را کسب کند.
از دستاوردهای عنوان مدیریت خود در دانشکده بفرمایید؟
حقیقت این است که بنده هر زمان که مسئولیتی را پذیرفته‌ام، با علاقه‌مندی و جدیت خاص برای آن فرصت گذاشته‌ام و تلاش کرده‌ام که اهداف و برنامه عملیاتی مرتبط با آن مسئولیت، همواره با رویکرد بسیار مثبتی روبرو شود؛ به‌عنوان‌مثال در مسئولیت معاونت پژوهشی دانشکده بهداشت در کنار برنامه‌های اصلی، کمیته اخلاق پزشکی و شورای ارتباط با صنعت مستقل در دانشکده را تشکیل دادم که با کمک همکارانم اثرات بسیار مثبتی در رویکردها داشته است. در سال‌های اخیر نیز شاخص تولید علم و مقالات در دانشکده ما با روند رشد صعودی، همواره بالاترین نقش را در این زمینه در دانشگاه علوم پزشکی تهران داشته است.
چه فردی در زندگی و کار شما تأثیرگذار بوده است؟
در محیط خانواده، همسرم همواره جهت اجرایی شدن برنامه فعالیت‌های دانشگاهیم با من همراه بوده است؛ در فضای دانشکده لازم است از جناب آقای دکتر محمود شریعت که زمانی که من وارد گروه مهندسی بهداشت محیط شدم، ایشان مدیر گروه بودند و جناب آقای دکتر علیرضا مصداقی نیا که در آن زمان ایشان رئیس دانشکده بهداشت بودند، نام ببرم که اخلاق و رفتار هر دو ایشان یکی از مهم‌ترین دلایلی بود که من با علاقمندی وارد این گروه و دانشکده بهداشت شدم.
اگر خاطره‌ای از دوران مسئولیت خوددارید بفرمایید؟
در محیط دانشگاه خاطرات بسیار زیادی دارم و خدا رو شکر می‌کنم که اکثراً مثبت و با شادی همراه بوده است.
دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران نقش بسیار اساسی در زندگی من داشته است، به صورتی که همیشه احساس می‌کنم که نیمی از سلول‌های بدنم متعلق به فضای دانشکده و دانشگاه است و بودن در این محیط، همواره احساس بسیار مثبتی برای من به همراه داشته است. برای دانشکده و دانشگاه آرزوی موفقیت پایدار و برای همه همکاران و دانشجویانم آرزوی سلامتی دارم.
از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید ممنونم.
خبر: نسیبه جلالوند
عکس: آرزو نادرفر
متن درون تصویر امنیتی را وارد نمائید: